Genetyka i twarze pamięci - wystawa Xawerego Wolskiego w lubelskim Muzeum Narodowym

Jeszcze przez dwa miesiące, do 1 grudnia 2024 roku, w Muzeum Narodowym w Lublinie można oglądać wystawę zatytułowaną „Genetyka pamięci”, na którą składają się prace Xawerego Wolskiego, artysty zajmującego się rzeźbą, instalacją i rysunkiem.

Na wystawie prac Xawerego Wolskiego. Fot. Krzysztof Krzak

Xawery Aleksander Wolski jest synem Anny Branickiej – Wolskiej (córki właściciela pałacu w Wilanowie, uczestniczki powstania warszawskiego) i Tadeusza Wolskiego (uczonego w dziedzinie rolnictwa). Swoją edukację plastyczną pobierał w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, a następnie w paryskiej Academie des Beaux -Arts i w New York Studio School of Drawing, Painting and Sculpture. W latach 90. minionego wieku przebywał w Meksyku, gdzie nawiązał współpracę z wybitnym rzeźbiarzem Juanem Soriano. W tym też okresie powstały jedne z najważniejszych prac Wolskiego, w tym rzeźba „Łańcuch nieskończoności”. Artysta zrealizował ponad 70 wystaw indywidualnych na całym świecie m.in. w Liu Haisu Museum w Szanghaju, warszawskiej Zachęcie, Museo Carillo Gil, Museo Rufino Tamayo i Museo de Arte Moderno w Meksyku. Wystawę „Genetyka pamięci”, którą otwarto w lubelskim Muzeum Narodowym 19 lipca została pomyślana jako pięcioaktowy poemat, na który składają się wyznaczone przestrzenie lubelskiego wzgórza zamkowego – sala wystaw czasowych oraz dziedziniec, lapidarium, kaplicę Trójcy Świętej oraz średniowieczny zamkowy donżon (wieża obronno - mieszkalna. Autorką aranżacji wystawy jest Beata Brzozowska, która sprawiła, iż prace Xawerego Wolskiego towarzyszą odwiedzającemu w zasadzie od samego początku wejścia na teren zamku aż do chwili jego opuszczenia. Zaprezentowane na wystawie dzieła zostały użyczone przez autora oraz Zbiory Sztuki Współczesnej Primarius i Izabellę Czarnowską.

"Pneuma" - praca X.Wolskiego z 2010 r. Fot. Krzysztof Krzak

Lubelska ekspozycja jest podzielona na dwie odrębne części: pierwsza dotyczy pamięci historycznej, zbiorowej i związana jest z dwiema rocznicami (likwidacji więzienia niemieckiego w 1944 roku oraz więzienia NKWD w 1954 roku istniejących na Zamku Lubelskim), druga zaś mówi o pamięci osobistej, subiektywnej każdej jednostki, jej przeżyć, doświadczeń i przemyśleń. Jest też „Genetyka pamięci” swoistą wędrówką poprzez drogę artystyczną tego wybitnego rzeźbiarza, którego można postrzegać jako twórcę totalnego, bowiem równie perfekcyjnie i ciekawie, o oryginalności nie wspominając, posługuje się on nie tylko wieloma formami artystycznej wypowiedzi, ale także wprowadza do swoich prac materiały rzadko używane przez rzeźbiarzy w swoich pracach, do których zaliczyć można brąz, terakotę czy drut. Zwiedzając wystawę w Lublinie można posłuchać zachwytów oglądających nad misternością „Pneumy”, którą Wolski wykonał z tkanego drutu. Oczywiście, nie brakuje tak charakterystycznych dla tego artysty motywów ogniw łańcucha występujących w rozmaitych konfiguracjach.

Łańcuch - popularny motyw prac X. Wolskiego. Fot. Krzysztof Krzak

Prace Xawerego Wolskiego cechują się również prostotą formy, która – poniekąd paradoksalnie – czyni jego rzeźby i instalacje bogatymi w możliwości interpretacyjne, tak w odniesieniu do przeszłości, jak i przyszłości. Ponadto swą oryginalnością, nietypowością przykuwają uwagę oglądających.